Duyệt Thị Đường (duyệt xem xét; thị đúng đắn; đường ngôi nhà) là một nhà hát dành cho các vua và hoàng thân, cũng như các quan chức cấp cao. Đây là nơi diễn ra các vở tuồng phục vụ cho quan khách và sứ thần thưởng thức Tuồng được biểu diễn tại Duyệt Thị Đường chủ yếu là những vở cung đình, đây được coi là nhà hát cổ xưa nhất trong lĩnh vực sân khấu Việt Nam.
Bên cạnh việc tổ chức các buổi biểu diễn, đây còn là nơi diễn ra các lễ hội quan trọng như kỷ niệm ngày tứ tuần của các vị vua Minh Mạng, Tự Đức, Đồng Khánh, Khải Định… Những người tham gia thường là các quan văn võ, hoàng tử và hoàng đệ. Năm 1833 (năm Minh Mạng thứ 14), triều Nguyễn đã thực hiện việc đúc tiền mang tên “Minh Mạng Phi Long” tại chính địa điểm này.
Lịch sử
Trong giai đoạn từ 1820 đến 1840, vua Minh Mạng đã chỉ đạo xây dựng Duyệt Thị Đường vào khoảng thời gian Minh Mạng thứ 7 (1824-1826), tọa lạc ở góc đông nam bên trong Tử Cấm Thành trên nền tảng cũ của nhà hát Thanh Phong Đường (1805).
Công trình này đã được tu bổ lần đầu vào năm 1829 (Minh Mạng thứ 10).
Kiến trúc
Duyệt Thị Đường sở hữu tổng diện tích 11.740 m², với diện tích xây dựng nhà hát là 1.182 m². Khuôn viên nhà hát trước đây được sử dụng để trồng nhiều loại cây thuốc quý hiếm. Phía bên phải nhà hát là Ngự y viện, nơi chế biến thuốc cho nhà vua và hoàng gia; bên trái là Sở Thượng Thiện, nơi chế biến món ăn cho vua. Tất cả các khu vực này đều được ngăn cách với nhà hát bằng một bức tường.
Nhà hát có hình chữ nhật rộng rãi, với mái cong đặc trưng giống như các đình chùa ở Huế. Nhà được nâng đỡ bởi hai hàng cột lim sơn son cao 12 m, trang trí rồng ẩn mây. Ở giữa mỗi cột treo một bức tranh phong cảnh Huế trên khung chạm rồng vàng. Trên trần nhà là hình mặt trời, mặt trăng và các tinh tú tượng trưng cho vũ trụ.
Sân khấu chính nằm ở trung tâm với vị trí tốt nhất cho vua ngồi là ở lầu hai, phía trước hai bên vòm có treo câu đối bằng chữ Hán do vua Minh Mạng sáng tác:
Âm nhạc tinh trần hòa kỳ tâm dĩ dưỡng kỳ chí
Nghiên xuy tề hiến thủ kỳ thị nhi giới kỳ phi
Dịch nghĩa:
Âm nhạc hòa quyện, làm sinh động tâm hồn và nuôi dưỡng chí khí
Thiện ác được trình bày rõ ràng, giữ gìn cái tốt đồng thời loại bỏ cái xấu.
Sân khấu có ba mặt. Phần tường ở cuối sân khấu có hai cửa ra vào cho diễn viên, thực hiện việc ra vào từ bên phải và bên trái. Phía sau bức tường là một phòng chứa đồ dùng cần thiết cho diễn viên. Ở vị trí cao nhất trong phòng có khám thờ tổ sư nghề hát bội. Đối diện với bức tường là đài cao chia thành hai bậc dành cho các bà hoàng và nhà vua, ngăn cách bằng lớp sáo trúc mỏng để tạo điều kiện cho khán giả nhìn thấy mặt đẹp.
Comment (0)