Cung điện thời Nguyễn nằm ở khu vực tây bắc trong Hoàng thành, ngay sau cung Diên Thọ. Công trình này bắt đầu được xây dựng từ năm Minh Mạng thứ nhất (1821) với tên gọi ban đầu là cung Trường Ninh, mang phong cách giống như một hoa viên. Kiến trúc gốc được sắp xếp theo hình chữ tam, bao gồm một điện chính ở giữa cùng với một điện phía trước, một lầu ở phía sau và nhiều công trình khác xung quanh. Đến năm Thiệu Trị thứ 6 (1846), cung Trường Ninh đã được “đại gia trùng tu” nâng cấp quy mô kiến trúc với trục chính thiết kế theo hình chữ Vương. Trong đó, điện Thọ Khang đặt ở trung tâm, tòa Ngũ Đại Đồng Đường nằm phía trước và lầu Vạn Phúc đứng ở phía sau, ba tòa nhà này được nối liền bằng nền và có hệ thống hành lang liên thông.

Trong khuôn viên kiến trúc này còn có nhiều công trình phụ trợ khác.

  • Phía trước nhà Ngũ Đại Đồng Đường là Phường Môn.
  • Phía sau lầu Vạn Phúc là một số ngọn giả sơn giống núi Bảo Sơn, núi Kình Ngư và núi Hổ Tôn.
  • Xung quanh cung có lạch nước Đào Nguyên, nối với hồ Nội Kim Thủy ở phía bắc, trên đó có những cây cầu sơn đỏ để đi lại.
Cung Trường Ninh ban đầu đóng vai trò như một hoa viên, nơi mà các vua Nguyễn thường mời mẹ mình đến tham quan và thưởng thức cảnh đẹp. Cuối triều Nguyễn, nơi đây trở thành chỗ ở của nhiều bà hoàng thái hậu như bà Lệ Thiên (vợ vua Tự Đức), bà Từ Minh (vợ vua Dục Đức), và bà Tiên Cung (vợ vua Đồng Khánh).
cung Trường Sanh, cung truong sanh, du lịch Huế, khám phá HuếCung Trường Sanh hiện nay

Vào năm 1923, vua Khải Định đã cho tu sửa cung và đổi tên thành Trường Sanh, đồng thời thêm hai tòa nhà để xe gần cổng vào cung.

Hiện nay, trải qua thời gian và các biến động lịch sử, kiến trúc của cung Trường Sanh đã chịu nhiều thay đổi và xuống cấp nặng nề. Tuy nhiên, trong thời kỳ hưng thịnh, nơi đây đã từng được vua Thiệu Trị xếp vào hàng thứ bảy trong danh sách thắng cảnh của đất Thần Kinh.

 

Cung Trường Sanh nằm ở góc tây bắc của Hoàng thành Huế, được xây dựng vào năm 1822 để làm nơi thư giãn cho các bà Hoàng Thái Hậu và Thái Hoàng Thái Hậu đầu tiên của triều Nguyễn. Tuy nhiên, về sau, do những hoàn cảnh lịch sử khác nhau, cung đã trở thành chỗ ở của một số bà Hoàng.

Khu vực của cung có hình chữ nhật, với chiều dài 126m và chiều rộng 85m, được bao quanh bởi tường gạch, bên trong có khoảng 10 công trình kiến trúc chính và phụ.

Về mặt lịch sử, kiến trúc và chức năng của Cung Trường Sanh từ năm 1822 đến năm 1945 dưới triều Nguyễn có thể chia thành 5 giai đoạn khác nhau:

cung Trường Sanh, cung truong sanh, du lịch Huế, khám phá Huế

 

1. Cung Trường Sanh dưới thời Minh Mạng (1820-1840)

Bà Thuận Thiên Cao Hoàng Hậu, thân mẫu vua Minh Mạng, sống tại cung Diên Thọ. Để bà có chỗ thưởng ngoạn, vua đã cho xây dựng cung Trường Ninh vào năm 1822. Sau khi hoàn thành vào năm 1823, nó được đặt tên là Trường Ninh với nhiều công trình kiến trúc như điện chính và lầu vọng.

2. Cung Trường Sanh dưới thời Thiệu Trị (1841 – 1847)

Năm 1845, sự ra đời cháu đích tôn của vua Thiệu Trị tạo nên niềm vui lớn trong hoàng gia. Để kỷ niệm, vua đã cho cải tạo lại cung với nhiều công trình và đổi tên một số nơi trong khu vực thành NGŨ ĐẠI ĐỒNG ĐƯỜNG.

3. Cung Trường Sanh dưới thời Đồng Khánh (1886-1888)

Sau cuộc thất thủ Kinh đô năm 1885, vào tháng 1-1886, vua Đồng Khánh đã cho sửa chữa cung Trường Ninh để bà Lệ Thiên sinh sống. Đây là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng thay đổi chức năng của cung này.

4. Cung Trường Sanh dưới thời Duy Tân (1907-1916)

Từ khi vua Duy Tân lên ngôi, hai bà Hoàng ăn ở tại hai ngôi điện gần nhau trong cung Diên Thọ. Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa họ đã dẫn đến việc trích tiền cho cải tạo cung Trường Ninh để tạo khoảng cách giữa hai bà.

5. Cung Trường Sanh dưới thời Khải Định (1916-1925)

Bà Tiên Cung Dương Thị Thục đã sống tại cung trong giai đoạn này. Vào năm 1923, cung Trường Ninh được cải tạo và đổi tên thành cung Trường Sanh, mang ý nghĩa sống lâu dài.

Chất lượng kiến trúc của cung tuy chưa bị chiến tranh tàn phá nhưng lại chịu ảnh hưởng của thời tiết và con người trong hơn 80 năm, khiến nó trở nên xuống cấp. Tổng thể kiến trúc đã được trùng tu từ năm 2006 đến 2010 với kinh phí khoảng 30 tỷ đồng.

Mặc dù việc trùng tu chỉ theo kiểu Khải Định và Bảo Đại, cung Trường Sanh hiện nay đã trở thành một điểm dừng chân hấp dẫn trong Hoàng thành Huế.

Thông tin du lịch Cung Trường Sanh:

Nếu tham quan Đại Nội Huế, bạn nên dành thời gian ghé qua Cung Trường Sanh vì khuôn viên rộng rãi và phong cảnh đẹp.

cung Trường Sanh, cung truong sanh, du lịch Huế, khám phá Huế